به نقل از «ایمنا»

انواع دعاوی کیفری و حقوقی (لیست جامع + تفاوت ها)

تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۹۲۲۱۱

زمانی که برای احقاق حق، مجازات یک مجرم یا دفاع از خود، نیازمند دادخواهی هستید، باید بدانید چه نوع دعوایی را مطرح کنید. انواع دعاوی کیفری و حقوقی بسیار مفصل هستند و آگاهی از تمام آنها نیازمند دانش کافی از قوانین کشور است. در ادامه ضمن تعریف انواع دعاوی، لیستی از آنها ارائه خواهیم کرد.

در پایان به هزینه دادرسی این دعاوی نیز اشاره می گردد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طبق اصل 34 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، یکی از حقوق مسلم افراد در جامعه، حق دادخواهی است. بنابراین وقتی شخصی ادعایی دارد که می خواهد آن را از طریق محاکم قضایی و تحت لوای قانون، اثبات نماید، طرح دعوا یا دعوی می نماید. بسته به موضوع دعوا و درخواست خواهان یا شاکی، انواع دعاوی در یک دسته بندی کلی به دو گروه حقوقی و کیفری طبقه بندی می شوند. در ادامه بعد از بررسی چیستی انواع دعاوی، لیستی از آنها ارائه خواهد شد.

انواع دعاوی کیفری و حقوقی

قبل از آغاز بحث و ارائه لیست دعاوی حقوقی و کیفری لازم است مفهوم این دو نوع دعوا را ذکر کنیم. دعوای حقوقی به معنی دعوای ناشی از نقض حقوق مدنی، سرپیچی از تعهدات افراد و ایجاد خسارت در این زمینه است. این دعاوی به دو گروه اموال و اشخاص طبقه بندی می شود. در دعاوی حقوقی مبتنی بر اموال، مسائلی حول محور مالکیت افراد بر اموال منقول و غیر منقول، قراردادها، مطالبه انواع طلب مطرح می شود. در دعاوی حقوقی مبتنی بر اشخاص مباحثی همچون طلاق، ازدواج، ارث مطرح می گردد. در این نوع دعاوی، مرجع صالح برای رسیدگی دادگاه عمومی (بدوی، تجدید نظر، دیوان عالی) بوده و قانون حاکم، آیین دادرسی مدنی است. طرح دعوا در دعاوی حقوقی با دادخواست خواهان آغاز می شود. اگر خواهان رضایت خود را اعلام کند، رسیدگی به پرونده متوقف خواهد شد.

دعاوی کیفری در پی وقوع یک جرم مانند کلاهبرداری، سرقت، قتل و موارد بیشمار دیگر مطرح می شوند. در مورد این دعاوی سه رکن مادی، معنوی و قانونی دعوا بسیار اهمیت دارد. رکن مادی صورت فیزیکی جرم و رکن معنوی سوء قصد آگاهانه مجرم است. رکن قانونی به این معناست که زمانی می توان فعل یا ترک فعلی را جرم دانست که در قانون جرم انگاری شده باشد. قانون حاکم، قانون آیین دادرسی کیفری بوده و مرجع صالح برای رسیدگی، دادسرا، دادگاه کیفری 1 و 2، دادگاه نظامی، دادگاه انقلاب و دادگاه اطفال و نوجوانان است. طرح دعوا در دعاوی کیفری با ارائه شکواییه آغاز شده و شاکی قصد مجازات مجرم را دارد. اگر جرم کیفری جنبه عمومی داشته باشد، با رضایت شاکی هم رسیدگی و مجازات مجرم متوقف نخواهد شد.

دعاوی حقوقی مالی

در ادامه مبحث انواع دعاوی کیفری و حقوقی، ابتدا دعاوی حقوقی مالی را طبق قانون معرفی خواهیم کرد. این دعاوی بر سه قسم هستند: مالی عادی، مالی در امور حسبی و مالی بین موجر و مستاجر. مهمترین دعاوی مالی عادی عبارتند از: مطالبه خسارت، مطالبه ثمن، مطالبه سهم الشرکه، مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم، مطالبه وجه اسناد تجاری بهادار، مطالبه هزینه دادرسی و حق الوکاله، الزام به تنظیم سند رسمی، الزام به انتقال سهم، الزام به ایفای تعهد مالی، الزام به پرداخت دیه، ابطال سند مالکیت، ابطال اجاره نامه، ابطال رای داور، ابطال قراردادهای عادی، ابطال سهام شرکت، ابطال عملیات اجرایی اسناد لازم الاجرا (مانند سفته و چک)، تخلیه ید، تحویل مبیع، دعاوی مربوط به حق اختراع، تالیف و تصنیف. دعاوی حقوقی مالی در امور حسبی عبارتند از: تقسیم ترکه، مطالبه ارثیه. دعاوی حقوقی مالی بین موجر و مستاجر عبارتند از: مطالبه اجاره معوقه، مطالبه سرقفلی و حق پیشه، مطالبه اجرت المثل، فسخ قرارداد مالی، دعاوی زوجیت (مطالبه مهریه و نفقه).

دعاوی حقوقی غیر مالی

دعاوی حقوقی غیر مالی عبارتند از: انواع دعاوی زوجیت (استرداد جهیزیه، استرداد شیربها، ازدواج مجدد، الزام به ثبت واقعه ازدواج، طلاق و تولد نوزاد)، ولایت و نسب، الزام به استرداد سند، الزام به فروش ماترک، دعوای حجر، افراز ملک مشاع، الزام به فروش مال مشاع، تفکیک ملک، تصرف عدوانی حقوقی، ممانعت از حق، مزاحمت از حق، ثبت علامت تجاری و اختراع، تامین خواسته، ابطال عملیات اجرایی اسناد غیرمالی و گواهی انحصار وراثت.

دعاوی کیفری

در ادامه لیست دعاوی حقوقی و کیفری، به شرح دعاوی کیفری می پردازیم. دعاوی کیفری در دو گروه اصلی جرایم علیه اموال و جرایم علیه اشخاص طبقه بندی می شوند.

برخی از مهمترین دعاوی کیفری عبارتند از: انواع سرقت مسلحانه و غیر مسلحانه؛ جرایم سیاسی؛ جرایم انتخاباتی؛ جرایم سایبری و رایانه ای؛ اختلاس؛ پولشویی؛ محاربه و فساد فی الارض؛ جعل مدارک، اسناد، مهر و امضا؛ اخاذی؛ توهین و افترا؛ تهدید؛ تجاوز به عنف؛ قذف؛ تفخیذ؛ روابط نامشروع؛ خیانت در امانت؛ کلاهبرداری؛ فروش مال غیر؛ تجارت مواد مخدر و مشروبات الکلی؛ بازداشت غیر قانونی؛ ضرب و جرح؛ قتل عمد و غیر عمد؛ سقط جنین عمدی؛ خرابکاری؛ قاچاق کالا؛ تولید و فروش غیر قانونی اسلحه؛ تهدید امنیت ملی؛ خیانت به کشور؛ اخلال در نظم عمومی کشور؛ تقلب؛ فک غیر قانونی پلمپ؛ استفاده از سند مجعول؛ توهین به مقدسات؛ قسم و شهادت دروغ؛ آدم ربایی؛ جرایم نظام مهندسی؛ جرایم نظام پزشکی؛ جرایم مطبوعاتی؛ جرایم راهنمایی و رانندگی؛ جرایم نظامی؛ تخریب و اتلاف اموال عمومی؛ ربا، قمار؛ خرید مال مسروقه؛ فریب در ازدواج؛ ارتشا؛ تحصیل مال از طریق نامشروع؛ مزاحمت علیه بانوان و اطفال؛ مزاحمت تلفنی؛ فرار زندانی؛ معامله معارض؛ ترک انفاق.

انواع دعاوی ملکی

بخش مهمی از دعاوی مربوط به املاک و اموال غیر منقول هستند. این دعاوی را می توان در سه نوع حقوقی، کیفری و ثبتی جای داد. انواع دعاوی ملکی مواردی هستند که افراد با تقلب، فریب یا سوء استفاده از حقوق دیگران با موضوع املاک، مرتکب جرایمی مانند کلاهبرداری، جعل و تصرف می شوند.

برخی از انواع دعاوی ملکی و کیفری عبارتند از: کلاهبرداری در معاملات مسکن و مستغلات، خیانت در امانت در مورد املاک، فروش غیر قانونی اموال غیر منقول، تبانی و فساد در معاملات اموال دولتی، تغییر کاربری زمین بدون مجوز رسمی، ورود غیر مجاز به املاک سایرین، انتقال مال غیر به دیگران، انتقال منافع ملک به دیگران، جعل سند املاک، استفاده از سند جعلی در معاملات املاک، تصرف عدوانی کیفری در املاک.

هزینه دادرسی در انواع دعاوی کیفری و حقوقی

یکی از مباحث مهم در ارتباط با انواع دعاوی کیفری و حقوقی، هزینه دادرسی می باشد. هزینه های دادرسی شامل هزینه های مختلفی است که خواهان در هنگام ارائه دادخواست یا شکوائیه باید پرداخت نماید. اگر توان پرداخت این هزینه ها را ندارد می تواند درخواست اعسار نماید. هزینه های مذکور به صورت سالانه از طرف قوه قضاییه تعیین شده و در تمام کشور لازم الاجرا است. این هزینه ها انواع مختلفی دارند و برخی از آنها طبق تعرفه سال 1401 عبارتند از: هزینه اجرای احکام دعاوی مالی (5% محکوم به)، هزینه اجرای احکام دعاوی غیر مالی (از 40 هزار تا 180 هزار تومان)، هزینه تقدیم شکایت کیفری (10 هزار تومان). اگر مرجع صالح برای رسیدگی شورای حل اختلاف باشد، هزینه رسیدگی در آنها متفاوت است. مثلا در مورد دعاوی مالی برابر 5 درصد هزینه دادرسی در محاکم دادگستری و برای دعاوی غیر مالی برابر هزینه دادرسی در محاکم دادگستری است.

کلام آخر

در ارتباط با طرح هر نوع دعوا، شناخت نوع دعوا، شرایط تحقق جرم، شرایط اثبات، نحوه شکایت و رسیدگی اهمیت دارد. لیست دعاوی حقوقی و کیفری به شما کمک می کند مسیر درست را برای احقاق حقوق و یا دفاع از خود پیش بگیرید.

کد خبر 726066

منبع: ایمنا

کلیدواژه: وکیل شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق دعاوی حقوقی مالی حقوقی و کیفری هزینه دادرسی غیر قانونی غیر مالی نوع دعوا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۹۲۲۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تحقق مطالبه کارگران شرکت کاغذپارس با حذف پیمانکار و افزایش مدت قرارداد کار

  به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، مهدی عبدالخانی با بیان اینکه سرانجام پس از نشست‌های متعدد و پیگیری فراوان مطالبه مهم کارگران کاغذ پارس محقق شد، افزود: کارگران شرکت کاغذ پارس پیش از این به جای قراداد با شرکت مادر، با شرکت واسطه مولایار و آن هم به صورت یک ماهه قرارداد داشتند که اصلاح این شرایط از خواسته‌های مهم و به حق کارگران این شرکت بود که از پارسال در دستور کار قرار گرفت.   وی از حذف پیمانکار واسط تامین نیروی انسانی گروه صنایع کاغذ پارس و افزایش قرارداد‌های کار از یک ماه به ۳ ماهه خبر داد و افزود: قرارداد کارگران به صورت مستقیم با شرکت مادر تنظیم شد که با این اقدام، مهمترین مطالبه کارگران شرکت محقق شد.   عبدالخانی با اشاره به آغاز مقدمات حذف شرکت مولایار نوین خوزستان از بهمن پارسال، ادامه داد: پس از نشست‌های متعدد با مدیران شرکت و طرح موضوع در شورای تامین و کمیسیون کارگری شهرستان، مقرر شد از ابتدای سال ۱۴۰۳ قرارداد کارگران بصورت مستقیم با شرکت مادر منعقد شود تا پس از سال‌ها انتظار این مهم محقق و امنیت شغلی پرسنل تامین شد.   رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شوش اضافه کرد: بنا به دلایلی این موضوع به تاخیر افتاد تا اینکه پس از پیگیری‌های مستمر و برگزاری بیش از ۱۰ نشست ذیل کمیسیون کارگری، کارگروه رفع موانع تولید و نشست‌های مشورتی در محل فرمانداری و دادگستری شهرستان شوش در نهایت کارفرما متعهد به اجرای این مصوبه شد.   حذف شرکت واسطه مولایار   وی مدت زمان قرارداد کار را یکی از ارکان مهم مطالبه کارگری در کاغذپارس عنوان کرد و گفت: قرارداد شرکت واسطه مولایار به صورت یک ماهه با کارگران منعقد می‌شد که این موضوع در قرارداد کار کاغذ پارس به سه ماه افزایش یافت؛ این نیز یکی از مطالبه‌های مهم کارگری بود که سرانجام محقق شد.   عبدالخانی با اشاره به واریز حق السعی اسفند ماه کارگران و برخی مطالبه‌های مالی آنها تا پیش از عید نوروز امسال، افزود: مدیرعامل شرکت کاغذ پارس همچنین متعهد شده است که حقوق فروردین ماه ظرف ۲ هفته پس از فعالیت مجدد شرکت به حساب کارگران واریز شود.   وی ادامه داد: مدیران عامل شرکت کاغذ پارس همچنین متعهد شدند مبلغ ثابت ۱۵ میلیون ریال هدیه روز کارگر را نیز در هفته آینده به حساب کارکنان واریز کنند و بر اساس توافق انجام شده مقرر شد نرخ حق غذا به طور تقریبی به ۲ برابر افزایش یابد.   کاغذ پارس تولیدی نداشته باشد آینده‌ای هم ندارد   دبیر کمیسیون کارگری شوش تاکید کرد: مطالبه‌های قانونی کارگران در محل کارگاه و به حکم قانون قابل رسیدگی است، اما سایر مطالبه‌ها نیازمند توافق میان کارگران و کارفرما است که رسیدن به توافق باید در فضای تعاملی مطرح و توسط طرفین کارگر و کارفرما تصمیم گیری شود.   عبدالخانی با تاکید بر اینکه به طور قطع کارگران دلسوز شرکت کاغذ پارس هستند، افزود: استمرار تعطیلی شرکت به دلیل اعتصاب‌های کارگری جز وخیم شدن شرایط شرکت هیچ خروجی نخواهد داشت.   وی موفقیت واحد‌های تولیدی را در گرو تعامل سازنده میان کارگر و کارفرما دانست و ادامه داد: واحد‌های تولیدی که این تعامل را نداشته باشند دیر یا زود دچار چالش می‌شود.   رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شوش بخشی از شرایط کنونی کاغذ پارس و زیان‌های متحمل به آن را ناشی از فرصت‌های از دست رفته تولید دانست و گفت: کاغذ پارس تولیدی نداشته باشد، آینده‌ای هم ندارد و این خطری است که امنیت شغلی و معیشت کارگران را به خطر می‌اندازد.   کارگران کاغذ پارس فعالیت تولیدی خود را از سر بگیرند   عبدالخانی با دعوت کارگران کاغذ پارس برای روشن کردن چراغ تولید دراین شرکت اظهارکرد: از آنجایی که تولیدات شرکت کاغذ پارس تامین کننده خوراک اولیه ۲ شرکت دیگر صنایع وابسته است خاموش شدن چراغ تولید در کاغذ پارس احتمال تسری مشکل به دیگر واحد‌های صنعتی را نیز افزوده است و این موضوع، اقتصاد خانواده‌های زیادی را تحت تاثیر قرار خواهد دارد.   وی با تاکید بر اینکه تمام مسوولان شهرستان شوش در دفاع از حقوق و مطالبه کارگران کاغذ پارس همصدا هستند، افزود: فرماندار، اعضای شورای تامین، کمیسیون کارگری، کارگروه رفع موانع تولید و نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی همگی طی هفته‌های اخیر برای تحقق مطالبه کارگران و دفاع از حقوق قانونی این کارگران با تمام توان در میدان حضور داشته‌اند.   رییس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شوش با اشاره به تحقق مطالبه‌های اصلی کارگران کاغذپارس طی روز‌های گذشته تاکید کرد: همانگونه که خواسته‌های اصلی کارگران پس از ماه‌ها پیگیری دستگاه‌های متولی شوش و با موافقت کارفرما محقق شد، انتظار می‌رود تا کارگران گروه صنایع کاغذ پارس نیز ضمن حضور در محل کار و از سرگیری فعالیت تولیدی با مشارکت فعال خود موجبات رشد شاخص‌های اقتصاد و جهش تولید در خوزستان را مهیا سازند.   گروه صنایع کاغذ پارس در سال ۱۳۴۶ در شمال خوزستان با هدف استفاده از باگاسِ استخراج شده از کارخانه نیشکر هفت تپه تأسیس شد و در سال ۱۳۴۹ به بهره برداری رسید.   این شرکت تا سال‌ها تأمین کننده کاغذ چاپ و تحریر داخل کشور بود، اما به دلیل صدمات وارده در دوران جنگ تحمیلی و نوسازی و بازسازی نشدن در زمان تصدی بخش دولتی، در معرض تعطیلی همیشگی قرار گرفت که در نهایت سهام این شرکت مهر سال ۱۳۹۲ به بخش خصوصی واگذار شد.   دی ماه سال گذشته کارگران این شرکت به دلیل پرداخت نشدن برخی مطالبات اقتصادی خود حدود ۱۰ روز دست به اعتصاب زدند که این موضوع با ورود دستگاه قضایی و برگزاری نشست‌های مختلف با حضور نماینده‌های کارگران، مدیران عامل و سایر مسولین شهرستان و پیگیری مطالبه این کارگران سرانجام به پایان یافت و کارگران به کار بازگشتند.   طی چند روز اخیر بار دیگر با محقق نشدن مطالبه کارگران با وجود وعده‌های داده شده، کارگران این شرکت دست از کار کشیدند. در پی اعتصابات کارگری، نشست‌های متعددی در سطح شهرستان و استان برای گره گشایی از مشکلات این شرکت و بازگشت به کار گران آن انجام شد.